Dlaczego Dzień Artylerii został przeniesiony z 3 listopada na 4 grudnia: czy drony pokonały „bogów wojny”

Czy rola tego rodzaju wojska zmieniła się w XXI wieku? Czy strzelcy zachowali wpływy, które uczyniły ich znanymi jako „bogowie wojny”? Podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej artyleria Sił Zbrojnych Ukrainy została uzupełniona dziesiątkami dział artyleryjskich dostarczonych przez zachodnich partnerów. Tymczasem w czwartym roku wojny pole bitwy pokrywa gęsta warstwa dronów, które śledzą każdy ruch żołnierzy i składy sprzętu.

Focus postanowił porozmawiać o tym, dlaczego tego typu oddziały w dalszym ciągu odgrywają ważną rolę na froncie i dlaczego uroczystość została przełożona na inny dzień. Do 2024 roku Dzień Wojsk Rakietowych i Artylerii obchodzony był 3 listopada. W październiku 1997 roku Prezydent Ukrainy Leonid Kuczma (1994-2005) podpisał dekret, w którym wybrano tę datę.

Powodem tej decyzji jest to, że tego dnia 1943 roku, podczas II wojny światowej, wojska radzieckie zatrzymały ruch hitlerowskich Niemiec na północ od Kijowa. Na stanowiskach zainstalowano armaty, które pracowały przez 40 minut na 30 działkach o powierzchni 16-50 hektarów. Gęstość dział wynosi 450 jednostek. na 1 km stanowisk. W ten sposób powstała „dolina ognia”, której celem było zniszczenie 443 celów wroga.

Przed piechotą i czołgami utworzono strefę ciągłych eksplozji, szeroką na kilka kilometrów i głęboką na 800 m. Do końca II wojny światowej rekord ten nie został powtórzony, a szef ZSRR Józef Stalin nazwał tego typu wojska „bogami wojny”. W listopadzie 2024 r. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ustalił nową datę Dnia Wojsk Rakietowych i Artylerii – 4 grudnia.

W dekrecie wyjaśniono, że dzień ten został wybrany, aby „zapoczątkować nowe tradycje wojskowe” oraz uhonorować odwagę i bohaterstwo ukraińskich żołnierzy. Na portalu medialnym NV wyjaśniono, dlaczego wybrano 4 grudnia. Okazało się, że bojownicy sił rakietowych z taką prośbą zwrócili się do prezydenta. W tym dniu przypada dzień św. Barbary, która w świecie zachodnim uważana jest za patronkę błyskawic, grzmotów i artylerii.

Wskazuje się, że takie tradycje kontynuują armie Francji, Polski i Stanów Zjednoczonych. Strzelcy i wyrzutnie rakiet to specjalny rodzaj żołnierzy w Siłach Zbrojnych, które wchodzą w skład Sił Lądowych i Sił Morskich. Na polu bitwy walczy około 16 brygad artylerii, stosując różne środki porażki. Głównymi celami artylerii są kryjówki siły roboczej wroga, stanowiska czołgów, artylerii, sprzętu obrony powietrznej, stanowiska dowodzenia, punkty rozmieszczenia itp.

Od 2024 roku na czele tego rodzaju armii stoi generał dywizji Andrij Malinowski. W rozmowie z „Radio Bayraktar” mówił m. in. o możliwościach kompleksu rakietowego obrony powietrznej Patriot, zdolnego zestrzelić rakiety balistyczne i manewrujące Sił Zbrojnych Rosji. Strzelcy i wyrzutnie rakiet posługują się bronią, za pomocą której zadają bolesne ciosy w głąb pozycji Sił Zbrojnych Rosji na tymczasowo okupowanych terytoriach.

Rosjanie trafiają z dział M777 (zasięg 24-40 km), M119 (17-19 km), "Msta-B" (24-29 km), D-30 (12-21 km), dział samobieżnych i haubic "Msta-S" (24-36 km), Krab (30-40 km), Paladin (22-40 km), PzH 2000 (30-40 km), Zuzana (30-40 km), CAESER (40-55 km), "Hiacynt"/"Piwonia" (37-55 km), "Akacja" (18-24 km), "Bohdana" (30-50 km), VM-21 "Grad" (do 40 km), M142 HIMARS/M270 (70-300 km) itp.

Na liście systemów artyleryjskich Sił Zbrojnych można wyróżnić próbki zachodniego uzbrojenia, które zaczęło pojawiać się dopiero w 2022 roku. Zachodnie pakiety pomocowe obejmowały m. in. M777, PzH 2000, Krab, CAESER, M142 HIMARS/M270 – broń NATO i jej pociski dostarczane przez USA, Niemcy, Francję i inne państwa partnerskie. O przykładach użycia tej broni Focus pisał: w październiku 2025 roku Rosjanie podali, że HIMARS rzekomo wybił dziurę w tamie zbiornika Biełgorod.

Ponadto godne uwagi jest tempo produkcji dział samobieżnych Bogdana, które Ministerstwo Obrony Ukrainy wprowadziło na uzbrojenie już w czasie wojny. Według urzędników państwowych tempo produkcji „Bohdany” wynosi do 36 sztuk. miesięcznie (stan na jesień 2024 r. ), a to więcej niż prędkość np. francuskich fabryk produkujących CAESER.

Ponadto Siły Morskie Sił Zbrojnych Ukrainy otrzymały zmodernizowany środek ataku: przybrzeżny kompleks rakietowy „Neptun” został zmodyfikowany do celów naziemnych i zaczął uderzać na odległość 300–1000 km. Jak powiedział w październiku prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, rakieta Neptun została użyta m. in. razem z rakietą Flamingo.

Jak podali analitycy portalu Texty, na polu bitwy na Ukrainie uformowała się strefa śmierci, w której drony celowały w odległości około 10-15 km po obu stronach frontu. Jednocześnie zauważa się, że w zaktualizowanych warunkach wojsko w dalszym ciągu korzysta z artylerii. Ekspert wojskowy Pawło Narożny wyjaśnił, dlaczego jego zdaniem artylerzyści nadal pozostają wpływową siłą. „Gods of War” ma dwie zalety w porównaniu do UAV.