„Długi Neptun” dotarł do Noworosyjska: ile Federacja Rosyjska traci z powodu celnych ukraińskich rakiet

„długich Neptunów”. Celem ataku był kompleks przeładunkowy Szescharis w porcie Noworosyjsk. To największy element rosyjskiej infrastruktury eksportowej na Morzu Czarnym. Jego historia rozpoczyna się w latach 60. XX wieku, kiedy ZSRR budował „wyjście do morza” dla ropy syberyjskiej i wołskiej. Pierwszy tankowiec załadowano tu w październiku 1964 roku, a już w latach 90. roczny wolumen przeładunków przekraczał 50 mln ton. Według źródeł branżowych w październiku br.

przez Noworosyjsk przewieziono 3,22 mln ton ropy naftowej. Średnio „Szescharis” ładuje miesięcznie 35–40 dużych cystern. Dziś przez Szescharis przechodzi znaczna część rurociągów Transniefti, w szczególności odgałęzienia Tichoretsk – Noworosyjsk i Kropotkin – Noworosyjsk. Terminal posiada kilkadziesiąt zbiorników i ponad 90 kilometrów rurociągów technologicznych zdolnych do pracy z ładunkiem ponad 1 miliona baryłek dziennie.

Geograficznie obiekt zajmuje główną część Zatoki Tsemes, wąskiego, głębokowodnego korytarza umożliwiającego przyjmowanie tankowców o nośności do 250 000 ton i zanurzeniu 18-19 metrów. To właśnie ta głębokość czyni Noworosyjsk wyjątkowym: inne czarnomorskie porty Federacji Rosyjskiej, w szczególności Tuapse czy Kaukaz, nie mogą przyjmować statków tej klasy.

Zatem w ogólnym bilansie rosyjskiego eksportu morskiego stanowi to 20%, co czyni Noworosyjsk jednym z 3 największych ośrodków eksportowych Federacji Rosyjskiej, obok Primorska i Ust-Ługi. Operatorem „Szescharisu” jest struktura „Transniefti”, a znaczną część przepływów towarowych stanowi „Rosnieft”. Logistycznie port jest krytycznie zależny od nieprzerwanej pracy systemu rurociągów, który nie ma w regionie pełnoprawnych zapleczy.

Istotny jest także aspekt geopolityczny. Z infrastruktury eksportowej Noworosyjska korzysta nie tylko Rosja. Za terminalem znajduje się odrębny kompleks Konsorcjum Gazociągów Kaspijskich (CPC) obsługujący Kazachstan. Około 80% eksportu ropy Kazachstanu przechodzi przez system CPC do Noworosyjska.

W ostatnich latach Kazachstan aktywnie starał się dywersyfikować trasy – przez Baku, Tbilisi, turecki Ceyhan i porty kaspijskie – ale niestety zależność od Noworosyjska pozostaje strukturalna. Dziś skutki ataku są już widoczne: „Transnieft’” zmuszona była czasowo wstrzymać pompowanie ropy do portu, co pośrednio potwierdza powagę zniszczeń. A to już oznacza natychmiastowe straty ekonomiczne.

Ile Rosja traci na pieniądzach? Jeśli weźmiemy pod uwagę, że terminal przetwarza do 1 miliona baryłek dziennie, to każdy dzień przestoju kosztuje około 60 milionów dolarów utraconego eksportu. Tak więc w ciągu tygodnia może zgromadzić nawet 350-400 milionów dolarów, w zależności od tempa napraw, rozkładów jazdy cystern i kolejek załadunkowych. Rynki zareagowały natychmiast. Ceny ropy Brent wzrosły o 1,97 proc. , a amerykańskiego WTI o 2,13 proc.

Analitycy UBS i Sparta Commodities zauważyli, że ryzyko trwałych zakłóceń w dostawach rośnie w związku z powtarzającymi się od kilku miesięcy atakami na Noworosyjsk i funkcjonowaniem portu „na granicy przeciążenia”. Choć jest mało prawdopodobne, aby był tu wpływ tylko jednego czynnika, być może pojawia się także reakcja na możliwy atak USA na Wenezuelę. Poprzednie awarie wiązały się z burzami, a obecnie - z uderzeniami.

Rynek reaguje nie tyle na fizyczny spadek podaży, ile na rosnącą niepewność co do stabilności eksportu znad Morza Czarnego. A biorąc pod uwagę wzrost wydobycia ropy na świecie, jest mało prawdopodobne, że ten wzrost cen będzie trwały. Atak rakietowy uwypukla niestabilność Noworosyjska dla tych nabywców, którzy nie przystąpili do sankcji nałożonych na Rosję.

Przecież jeśli nie wystarczą argumenty moralne dotyczące niedopuszczalności finansowania rosyjskiej agresji, to dochodzą argumenty logistyczne. Ropa zamówiona przez Hindusów i Turków może po prostu nie dotrzeć. Logiczne jest zatem myślenie o innych źródłach, jeśli nie ze względów etycznych, to przynajmniej pragmatycznych. Autor wyraża swoją osobistą opinię, która może nie pokrywać się ze stanowiskiem redakcji. Za dane opublikowane w dziale „Opinie” odpowiada autor.